Kolekcja

Obraz był częścią pracy dyplomowej artystki zatytułowanej By miłość i wiara stały się również moim udziałem, którą obroniła na warszawskiej ASP pod kierunkiem Tadeusza Dominika w 1988 roku. Na wystawę w Galerii Dziekanka składały się prace podejmujące wątki mistyczno-duchowe i religijne, zderzone z pracami abstrakcyjnymi. Teoretyczny aneks do dyplomu nosił tytuł Tak mało kobiet. Artystka ukazywała w nim swoje plany artystyczne w kontekście hegemonii mężczyzn w sztuce. Tekst miał formę literackiego wyznania skontrastowanego z cytatami z Biblii, Eriki Jong i Adolfa Hitlera.

Praca Bez tytułu z serii Obrazy mistyczne to jedno z najbardziej charakterystycznych płócien artystki z lat 80. XX wieku. Namalowane drobnymi pociągnięciami pędzla, z kontrastowymi zestawieniami barw: czerni, czerwieni, żółcieni i bieli. Obraz operując światłocieniem przedstawia kobiecą twarz ukazaną z profilu, sięgającą językiem do kwiatu róży. Zarówno twarz postaci, jak i kwiat malowane są w kontraście czerni i bieli, a czerwone i czarne linie przywodzą na myśl kreślarstwo techniczne oraz motywy z malarstwa awangardowych abstrakcjonistów. Czerwone pasy, ukośne linie i strzałki na żółtym tle dynamizują przedstawienie kobiecej twarzy. Obraz był w swojej pierwotnej wersji prezentowany na dyplomowej wystawie artystki w Galerii Dziekanka (1988) w pobliżu innej pracy artystki – betonowej rzeźby płonącej róży. Przedstawiał wówczas tylko głowę pochyloną nad otwartym kwiatem. Został przez Przyjemską przemalowany w 1990 roku. Obrósł symbolami religijnymi oraz inskrypcjami. Kolorystyka Obrazów mistycznych jest symboliczna: biel jest atrybutem światła i symbolizuje duchową przemianę, żółcień można interpretować jako symbol aktywności umysłowej i rozsądku, a czerwień – płodności i odwagi. W szerszej perspektywie kolory te mają się odnosić do mistycznych przemian i rytuałów.    

W figuratywnej kompozycji pojawiają się po raz pierwszy geometryczno- konstruktywistyczne motywy. Zwiastują późniejszy etap twórczości Przyjemskiej, kiedy artystka sięgnie po ornamentalne wzory zaczerpnięte z różnych kultur: krzyż koptyjski, czy ornamenty z mozaik. W pewnym momencie motywy te staną się samowystarczalne i w końcu całkowicie zastąpią ludzkie postacie z pierwszych płócien.