„Róża jest różą”. O malowanej wsi Zalipie i sztuce współczesnej
Spotkanie na wystawie „Tygrys w ogrodzie. Sztuka Marii Prymaczenko” z udziałem Ewy Łączyńskiej-Widz, Magdaleny Miłoś i Jadwigi Sawickiej
Zalipie, fot. z archiwum BWA Tarnów
W czasie spotkania przyjrzymy się Zalipiu, malowanej wsi leżącej w okolicach Tarnowa w Małopolsce, gdzie od końca XIX wieku mieszkańcy ozdabiają swoje domy malowanymi kwiatami. Zalipie zostało dla etnografów odkryte w 1905 roku, potem w latach 40. XX wieku było licznie odwiedzane przez polskich i zagranicznych badaczy kultury ludowej.
Współczesne Zalipie, którym etnograficznie opiekuje się Muzeum Ziemi Tarnowskiej, jest ważnym punktem na turystycznej mapie regionu. Malarstwo z Zalipia i sztuka współczesna połączyły się na wystawie Róża jest różą, prezentowanej w Biurze Wystaw Artystycznych w Tarnowie (kuratorki: Ewa Łączyńska-Widz i Jadwiga Sawicka, 2013), na której pokazano prace m.in. Alicji Czerneckiej-Mikrut, Iłariona Daniluka „Zenka”, Pauliny Dębosz, Poli Dwurnik, Jana Gryki, Marka Horwata, Lili Kalinowskiej, Yayoi Kusamy, Edmunda Monsiela, Moniki Sosnowskiej oraz artystów i artystek z Zalipia. W ramach wystawy powstała rzeźba Maurycego Gomulickiego Melancholia, która aktualnie stoi przed warszawską Królikarnią.
Tytuł wystawy Róża jest różą i niniejszego spotkania pochodzi z wiersza Gertrudy Stein, który jest choć kulturowo i geograficznie odległy od Zalipia i twórczości Marii Prymaczenko, to wydaje się ciekawym odniesieniem. Jego tautologiczna forma przywodzi na myśl ornament, który wymknął się spod kontroli i zaczyna żyć własnym życiem. Róża jest różą to też językowy eksperyment. Zalipiańskie bukiety i girlandy także rozrastają się swobodnie i arbitralnie, z chęci upiększania i poprawiania rzeczywistości, stawiania czoła wyzwaniu jakim jest pusta (nieudekorowana) płaszczyzna i pragnienie przemiany zgrzebnej rzeczywistości w kolorową bajkę. Kwiaty odmalowane z letnich łąk są również symbolem zmysłowości, tęsknoty i przemijania.
Na uczestników spotkania czekać będą pamiątkowe pocztówki z wystawy Róża jest różą.
Wydarzenie odbywa się w przestrzeni wystawy. Udział w wydarzeniu wymaga pobrania bezpłatnej wejściówki w kasie Muzeum lub online w M sklepie.
Ewa Łączyńska-Widz (ur. 1983)
Historyczka sztuki, kuratorka, dyrektorka Biura Wystaw Artystycznych w Tarnowie. Członkini AICA. Zainteresowana łączeniem sztuki współczesnej z lokalnymi kontekstami. Zaangażowana w integrację galerii sztuki tworzących dawniej ogólnopolską sieć Biur Wystaw Artystycznych. Mieszka w Tarnowie. W duecie z Jadwigą Sawicką była kuratorką wystaw: Sen jest drugim życiem (BWA Tarnów, 2012), Spojrzenia 2013 (Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, 2013), Róża jest różą (BWA Tarnów, 2013).
Magdalena Miłoś-Kuta (ur. 1976)
Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (studia na Wydziale Malarstwa i Wydziale Rzeźby, studia podyplomowe w Katedrze Scenografii). Działa w obszarze malarstwa, instalacji i obiektów malarskich, rzeźby oraz projektów architektonicznych. Za pracę Studnia Stefanii inspirowaną twórczością zalipiańskiej malarki Stefanii Łączyńskiej otrzymała Grand Prix VIII Salonu BWA Tarnów (2021). Jej najnowsze obrazy będą prezentowane na Wawelu w ramach cyklu Interwencja (20.06–1.09.2024). Mieszka i tworzy na Powiślu Dąbrowskim w okolicy Zalipia.
Jadwiga Sawicka (ur. 1959)
Tworzy obrazy, fotografie, obiekty, instalacje tekstowe, również w przestrzeni publicznej. Interesuje ją to, w jaki sposób język formatuje nasze myślenie, relacja między tekstem i obrazem, związki między sztuką i literaturą. Mieszka i pracuje w Przemyślu.
Miała wystawy indywidualne m.in. w Galerii Foksal i w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie, w Bunkrze Sztuki w Krakowie, w Atlasie Sztuki w Łodzi, w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie i w Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie. Brała udział w licznych wystawach problemowych w kraju oraz w prezentacjach polskiej sztuki za granicą. Realizowała prace w przestrzeni miejskiej w Krakowie, Warszawie, Toruniu, Lublinie, Łodzi, Tarnowie, Białymstoku, Paryżu, Wiedniu, Berlinie, Kijowie i w Odessie.
Była kuratorką wystaw interdyscyplinarnych, m.in. Sen jest drugim życiem i Róża jest różą w Biurze Wystaw Artystycznych w Tarnowie (z Ewą Łączyńską-Widz), Nowe ilustracje w Galerii Arsenał w Białymstoku (z Magdaleną Godlewską), Życie. Instrukcja w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie, Krzyczałem, a kiedy krzyczałem, pękały rzeczy cenne w Gdańskiej Galerii Güntera Grassa (z Martą Wróblewską) i Miasto marzeń w BWA Krosno. Od 2019 wspólnie z Lilą Kalinowską realizują interdyscyplinarny projekt w przestrzeni miejskiej Przemyśla Centrum światów jest tutaj.
Pracuje w Instytucie Sztuk Pięknych Uniwersytetu Rzeszowskiego, mieszka w Przemyślu. Jest laureatką Nagrody im. Katarzyny Kobro (2015).
jadwiga-sawicka.pl
secondaryarchive.org/artists/jadwiga-sawicka